ဆေးမြှီးတိုများ....မှတ်စု

ဆီးသွားများလျှင်အနေခက် ဥသျှစ်ရွက်သုတ်စား

 

-ပါးစပ် နှုတ်ခမ်း တို့၌ ရေယုံပေါက် လေးညုင်းပွင့်သွေးလိမ်း

 

-ဝမ်းပျက် ဝမ်းလျှော အားကုန်ခမ်း ဧကရာဇ်မြစ်ကို   ဆန်ဆေးရေ နဲ့ သွေးသောက် 

 

-မကျီးခေါက်သွေးသောက်

 

-မုတ္တယောင် (ဝှေးဥယောင်)ကျဆေး ဝက်ကြိမ်ရွက်နဲ့ဆနွင်းစိမ်းတက် ရော ထောင်း အုံ၍ပတ်တီးစည်း

ရေဆွတ်ဆွတ်ပေး

 

-နှလုံးရောဂါ ရုတ်တရက် မော ကြပ် အောင့် (1)ဂျင်းစိမ်းကိုဆားနဲ့တို့စား(လက်မလောက်)(2)မိတ်သလင်ကိုဆားနဲ့တို့စား(လက်မလောက်) ရေအေးတဝသောက်

 

-အိမ်မပျော်လျှင် ဒန်ကျွဲပင်ပြုပ်သောက် မဲဇလီရွက်ဟင်းချိုချက်သောက် လက်သုတ် သုတ်စား

 

-နှာခေါင်းသွေးလျှံ ကျောက်ချဉ်အမှုန့်ထောင်းရှူ

 

-ကင်းကိုက် အဆိပ်အတောက် ကျောက်ချဉ်သွေးလိမ်း (၃၉)သားအိမ်ကိုက် အကြောတက်

(1)သက်ရင်းကြီးမြစ်(သို့)အခေါက် (၁၀)ဇွန်း (2)ဆင်သမနွယ်သွေးသောရည် (၂၀)ဇွန်းရောစပ်၍သောက် 

-သွေးပျစ် သွေးခဲလွန်းလျှင် ရှောက်ရည် သံပုရာရည် တစ်ဝသောက် ကင်ပွန်းချဉ်ရွက်ကြမ်း ကျကျကြိုသောက်

 

-ကျောက်တည်ရောဂါ ကျောက်ကွဲပြုတ်သောက် သံမနိူင်ကျောက်မနိူင်ဆေးသောက် ကဒက်ခေါက်ကို သံပုရာရည်နဲ့သွေးသောက် ငါးဦးခေါင်း၌ရှိသော ကျောက်ကလေးများကို မြေအိုးထဲထည့်၍လှော် (မီးမကျွမ်းစေရ) နီရဲလာလျှင်သံပုရာရည်နဲ့ပက်ဖျန်း (သို့)သံပုရာရည်ထဲသို့သွန်ထည့် ကြေမွသွားသော

ကျောက်မှုန့်များကို ချင့်ချိန်သောက်

 

-ရင်ပြည့်အစာမကျေ လေးလံ အဝလွန် အကြောတက် အဆီကျဆေး

(1)သက်ရင်းကြီးရွက်ရင့်

(2)ငုရွှေ(သီးတောင့်ရှည်)ရွက်ရင့်

(3)ပွေးကိုင်းရွက်ရင့်(အဖူး မထည့်ရ)

(4)ရှားဖြူရွက်ရင့်

(5)မကျီးရွက်ရင့်

(6)ကင်ပွန်းချဉ်ရွက်ရင့်

လေးတူဆတူကျိုသောက် (၆ ပါးဆေး)

 

-ချောင်းဆိုးလျှင်....

ခရေပွင့်ကိုတညလုံးရေစိမ်၊

နံနက်တွင် ထိုရေကိုစစ်၍သောက်ပါ ၊ပျောက်၏ ။

 

-ရင်ပြည့်ရင်ကယ် ..

ကြက်ဟင်းခါးသက်စောင့်ဆေးကို 

နှမ်းဆီ --ပရုပ်ဆီဖြူ ဖြင့်ဖျော်၍

ရင်မှအသာအယာသပ်ချပါ ။

 

-နှာပိတ်သော်.....

ကြိတ်မှန်ရွက် ခွေးသေးပန်းရွက် နှစ်ပါးကြိတ် ၊

ရှိန်းခိုနဲနဲထည့် ၊

ငယ်ထိပ်မှနှာခေါင်းအထိ

ဆေးအရည်နှင့်ဆွဲပေးပါ ။

 

-တက်လျှင်....

ဆင်ငိုမြက်ပြုပ်ရည်ကိုတိုက်ပါ ။ အတက်ချက်ချင်းကျသွားမည် ။

 

-ရေငတ်ဝမ်းကျ .....

ဆီးသီးအစေ့အတွင်းမှအဆန်ကို

အမှုန့်ပြု၍ နွယ်ချိုနှင့်ရောပြီးစားပေးပါ ။

 

-ကင်းထိုးသော်.......

ကင်းကိုက် ကင်းထိုး ဒဏ်ရာ ငဖြူကြီးမြစ်သွေးလိမ်းပါ ။

 

-ကြို့ထိုးလျှင်......

ကြက်သွန်းနီကိုထန်းလျှက်နှင့်နိုင်းချင်း ကြိတ်၍စား ။

 

-ခရုသင်း.....

ကျည်းသီးဆန်ကို

ဆန်ဆေးရည်နှင့်တွဲစပ်၍

ရက်ပေါင်းများစွာစားရပါသည် ။

 

-ခြေတုန်လက်တုန်ဖြစ်လျှင်....

ကြိတ်မှန်ရွက်ယိုထိုးစားပျောက်၏ ။

 

-ခါးနာ ခါးကိုက်......

ညောင်ခြေထောက်ပင်၏ နို့စေးရည်လိမ်းပေးပါ ။

 

-ငှက်ဖျားထလျှင် ....

ြမြင်းခွာရွက်ရည်ကို ငရုပ်ကောင်းနှင့်အမျှစီကြိတ်၍ သောက်ပါ ။

 

-ခံတွင်းပျက်လျှင်.....

ကြိတ်မှန်ရွက်ယိုထိုးစားပေးပါ ။

 

-ခေါင်းတခြမ်းကိုက်လျှင်.......

ကျည်းသီးဆန်ကို ဆိတ်ကျင်ငယ်ရည်နှင့်သွေးလိမ်းပေးပါ ။

 

-စကားထစ်လျှင်. .

နံနက်တိုင်းမြင်းခွာရွက်

တစ်ရွက်နှစ်ရွက်လောက် နေ့စဉ်စားပေးပါ ။

 

-စအိုယားနာ....

ကြိတ်မှန်ရွက် အရည်ညှစ်၍

စအိုဝတွင် သုံးလေးကြိမ်သုပ်လိမ်းပေးပါ ၊

ဝမ်းတွင်းရှိ ပိုးများကျဆင်းလာပါလိပ်မည် ။

 

-ဆီးချုပ်လျှင်....

ငုပင်၏ အနှစ်ိုကိုသွေး၍

ချက်အောက်မကြာခဏ လိမ်းပေးပါ ။

 

-ဆီးတစက်စက်ကျလျှင်...

ကြက်သွန်နီကိုပြုပ်၍ အရည်ကိုသောက်ပေးပါ ။

 

-ဆီးချုပ်လျှင် ......

ဆီးများစေရန် ကြက်သွန်နီ အစိမ်းများများ စားပေးပါ ။

 

-ဆီးအောင့်ကျောက်တည်လျှင်......

ကြာဟင်းရွက်ကိုနွားနို့ နှင့်သကြားရော၍ နေ့စဉ်စားပေးပါ ။

 

-ဆီးချိုဖြစ်လျှင် ....

ခံတက်ခေါက်ကို လေးခွက်တစ်ခွက်တင်ကျို၍ သောက်ပါ ။

 

-ဆီးအနှစ်ကျလျှင်.....

သင်္ဘော ရွက် သုံးရွက်ကို

ထန်းလျက် သုံးခဲ ၊ဆားအနည်းငယ် ထည့် ၊

သုံးခွက်တစ်ခွက်တင်ကျို၊ တနေ့လုံးသောက်ပေးပါ ။

 

-ဆီးပူလျှင်....

ဆီးသွားသောအခါ ပူလိုက်တာ စားပါ ဗူးသီးပြုတ်။

 

-ဆံပင်ပြန်ပေါက်ဆေး......

သံပုရာစေ့ကိုရေနှင့်ကြိတ် ၊

နေ့စဉ်ဆံပင်ကိုလိမ်းပေးပါ ၊ ဆံပင်ပြန်ပေါက်၏

 

-တင်းတိပ်....

နနွင်းနှင့် ငဖြူကြီးအစေးကိုသွေးလိမ်းပေးပါ ။

 

-ဓာတ်ချုပ်လျှင် ......

ထန်းလျက်နဲ့မန်ကျီး ကို ဆားမြတ်မြတ်ထည့်၍

တည်ပြီးစားလျှင် ဝမ်းသက် ဝမ်းမှန်၏ ။

 

-နားကိုက်လျှင်.....

ကြက်သွန်နီကိုမီးဖုတ် ၊

အရည်နွေးနွေးနားထဲထည့်

နားကိုက်ခြင်းပျောက်၏ ။

 

-နားအူ နားလေထွက်လျှင်....

သဘောင်္ရွက် မီးအုံး၍ အတို့အမြှုပ်လုပ်စားပေးပါ ။

 

-နားပြည်ယိုလျှင်....

ကျီးအာသီးကြိတ်ဖတ်ကို

အုန်းဆီနှင့်ရော၍ကြက်တောင်နှင့်ကျပ်ပေးပါ။

 

-နားအတွင်းပိုးကောင်ဝင်လျှင်....

ခရမ်းကစော့သီးကိုမီးရှို့ပြီး အခိုးခံ

မုန်ညင်းဆီနှင့်နားကိုကျပ်ပေးပါ ။

 

-နို့ကြောင်းပိတ်လျှင်....

ကြိတ်မှန်ရွက်ကို

ငါးကြင်းသားကင်နဲ့ ချက်စားပေးပါ ။

 

-နို့လှိုင်လှိုင်ထွက်ဆေး......

စမြိတ်စေ့ကို လှော်၍စားလျင်နို့ထွက်ကောင်း၏

 

-နှလုံးရောဂါဖြစ်လျှင်..

ခရေပင်၏အခေါက်ပြုတ်ရည်ကို သောက်ပါ ၊

အပွင့်ကိုရှူ ၊အသီးကို စားပေးပါ

အမြစ်ပြတ်ပျောက်၏ ။

 

-နှခေါင်းသွေးလျှံလျှင်......

ငှက်ပျောပင်မှ ထွက်သော အစေးကို ရှူပေးပါ ။

 

-နှာခေါင်းအနံ့ မရသောရောဂါ ဖြစ်လျှင်. ...

ကြိတ်မှန်ရွက် ညှစ်၍ရသောအရည်ကို ခဏ ခဏရှူပေးပါ ။

 

ဆေးနည်း ၁၀၀၀ စာအုပ်မှ ကူးယူမျှဝေသည်။

အနာနဲ့ဆေးတွေ့ကြပါစေ

မေတ္တာများစွာဖြင့်.........

ရှယ်ယူထားလို့ ပိုနေတယ်မရှိပါ။

ဆေးမြှီးတိုများ....မှတ်စု